Ảnh: EPA |
Marilyn Monroe sinh ra tại Los Angeles, California. Mẹ là Gladys Pearl Monroe, một phụ nữ làm nghề cắt phim, Cô không biết mặt cha mình vì người cha, Edward Mortenson (1897-1981), đã bỏ rơi hai mẹ con sau sáu tháng hôn nhân.
Do thần kinh không ổn định và mất khả năng chăm sóc cho Norma, Gladys gửi cô bé cho cha mẹ nuôi là Albert và Ida Bolender ở Hawthorne, California và cô sống ở đó cho đến năm lên 7. Theo cuốn tự truyện My Story (đồng tác giả với nhà văn, nhà biên kịch Ben Hecht) Monroe luôn tin rằng vợ chồng Bolender là cha mẹ ruột cho đến khi bà Ida tiết lộ sự thật. Sau đó Norma coi họ như chú thím.
Do thần kinh không ổn định và mất khả năng chăm sóc cho Norma, Gladys gửi cô bé cho cha mẹ nuôi là Albert và Ida Bolender ở Hawthorne, California và cô sống ở đó cho đến năm lên 7. Theo cuốn tự truyện My Story (đồng tác giả với nhà văn, nhà biên kịch Ben Hecht) Monroe luôn tin rằng vợ chồng Bolender là cha mẹ ruột cho đến khi bà Ida tiết lộ sự thật. Sau đó Norma coi họ như chú thím.
Người bạn
thân nhất của mẹ
cô là Grace McKee, trở thành người bảo trợ hợp
pháp của Monroe sau khi mẹ
cô bị tái phát bệnh thần kinh. Grace đã nói
Marilyn một ngày nào đó sẽ trở thành
"...một phụ nữ quan trọng..., một minh tinh màn bạc". Họ thường đến rạp chiếu phim cùng nhau, đó là khởi đầu cho niềm say mê
của Norma với điện ảnh và các ngôi sao màn bạc.
Năm Norma Jeane 9 tuổi, sau khi Grace đi lấy chồng, cô bị gửi đến trại trẻ mồ côi Los Angeles (sau
đổi lên là Hollygrove) và sau đó đến nhà tế bần.
Tháng 6/1942, Norma lúc mới
tròn 16 đã phải lấy James Dougherty dưới tay
bà mối Grace. Monroe thổ lộ sau này trong tự truyện rằng cô không cảm thấy mình như một cô vợ, mà chỉ thích chơi đùa cùng lũ
trẻ láng giềng. Cuộc hôn nhân này tồn tại đến năm 1946. Sau này cô đi bước nữa lần
lượt với 2 người đàn ông khác (với DiMaggio năm 1954, với nhà biên kịch Arthur
Miller năm 1956). Cuộc hôn nhân thứ ba kết thúc
vào năm 1961.
Norma bắt đầu sự nghiệp như một một người mẫu, rồi tiến tới điện ảnh. Xuất hiện trong Scudda
Hoo! Scudda Hay! và Dangerous Years (cùng năm 1947), nhưng khi hết hạn hợp đồng, cô lại trở về sàn catwalk. Vẫn muốn tìm kiếm cơ may với
điện ảnh nhưng trong khi thất nghiệp, Norma đành phải làm người mẫu ảnh khoả
thân. Khoảng năm 1947, Norma quyết định
sử dụng tên mới phù hợp hơn - Marilyn Monroe.
Năm 1948,
Marilyn kí hợp đồng 6 tháng với Columbia
Pictures. Cô bắt đầu với bộ phim âm nhạc tầm thấp, Ladies of the Chorus, nhưng không thành công và hợp đồng kết
thúc. Cô tiếp tục với một vai phụ trong Love Happy (1949) và
gây ấn tượng tốt với nhà sản xuất. Sau đó cô được đưa tới New York.
Cô thường diễn vai phụ,
nhưng phần lớn đều được đánh giá cao, như trong The Asphalt Jungle và All
About Eve (1950). Lối diễn
xuất hài hước và đầy gợi cảm trong loạt phim như Gentlemen Prefer Blondes, How to Marry a Millionaire, The Seven Year Itch và vai diễn Sugar Kane trong Some like it hot đã đưa cô lên vị trí huyền thoại điện ảnh trong lịch sử điện ảnh Mỹ.
Marilyn ghi
danh tại Đại học California, Los Angeles, ngành phê bình văn học
nghệ thuật và xuất hiện trong một
số vai phụ.
Tháng 3/1951, cô nhận được
đề cử Oscar đầu tiên.
Tháng 3/1952,
Marilyn gây nên một vụ scandal khi một trong những
bức ảnh khoả thân của cô năm 1949 xuất hiện trên bìa lịch.
Marilyn thừa nhận rằng chính cô đã chụp những bức ảnh đó nhưng nhấn mạnh
mình làm vậy chỉ vì kế sinh nhai. Sự chân thành đó của cô khơi gợi được mối thông cảm của công chúng về nỗi tuyệt
vọng của một diễn viên có thời niên thiếu cơ cực.
How to Marry a Millionaire, vở hài kịch về ba cô người mẫu thích đào mỏ cố gắng quyến
rũ những anh chàng giàu có. Nhà sản xuất và biên kịch Nunnally Johnson phát biểu đó là bộ phim đầu tiên mà
khán giả "thích Marilyn vì chính bản thân cô cùng những lí lẽ sắc sảo của
cô. Cô ấy nói rằng đó là bộ phim duy nhất mà trong đó, cô được đánh giá chân thực
về sức quyến rũ của mình". Trong Gentlemen Prefer Blondes (1953)
Marilyn được khán giả yêu thích
và doanh thu của bộ phim gấp hai lần kinh phí sản xuất.
Marilyn từng bị thất sủng sau The Girl in the Red Velvet Swing.
Phim của
Marilyn đã dấy lên trào lưu "những cô gái tóc
vàng". Năm 1953 và 1954, cô có tên
trong danh sách "10 ngôi sao hái ra tiền" của Quigley.
Tháng 9/1954,
Marilyn diễn một vai chính trong The Seven Year Itch tại New
York. Trong khi quay, gió đã thổi tung chiếc đầm của
Marilyn lên quá đầu một
cách đầy gợi cảm.
The Seven Year Itch được
phát hành và thành công rực rỡ với doanh thu 8 triệu đô. Bộ phim thu được thành công vang dội,
và nhận 5 đề cử Oscar. Marilyn rất
được hoan nghênh và vai diễn Sugar Kane cũng mang đến cho cô một quả cầu vàng. Tuy
vậy, đạo diễn Wilder nói về mâu thuẫn giữa ông và
Marilyn:
"Marilyn quá khó tính bởi vì cô ta hoàn toàn bí ẩn. Tôi không bao giờ biết
những ngày cùng làm phim giữa chúng tôi là cái gì... Liệu
cô ta hợp tác hay đang gây khó dễ?".
Marilyn được đánh giá cao và có ưu thế khi thương
lượng hợp đồng với 20th
Century Fox. Trong Giáng sinh 1955, hợp đồng được
ký với điều kiện
Marilyn sẽ phải đóng 4 bộ phim cho hãng
trong 7 năm. Marilyn Monroe Productions, hãng phim của Monroe cùng với
Milton
H. Greene, thành lập tháng 12/1954, sẽ được
hưởng $100,000 lợi nhuận mỗi bộ phim.
The
Misfits nhận được
đánh giá trung bình, không thành công về doanh thu. Có nhận xét bất lợi cho
Marilyn: "Cô ấy không có kĩ thuật diễn. Đấy hoàn toàn là sự
thật. Đó chỉ là Marilyn".
Những tháng kế tiếp,
Marilyn trở nên nát rượu và các loại thuốc
bắt đầu gây ra tác dụng phụ. Bệnh tật khiến cô không thể làm việc 1 năm; phải trải qua một cuộc phẫu
thuật khối u buồng trứng vào tháng 5 và phẫu thuật túi mật vào tháng 6..
Năm 1962,
Marilyn bắt đầu quay lại đóng phim với Something's
Got to Give, bộ phim thứ 3
trong hợp đồng 4 phim với 20th Century
Fox. Trong vài tuần cuối cuộc đời,
Marilyn cho hứa hẹn về những bộ phim tương lai và sắp xếp một vài hợp
đồng, trong đó Irma La Douce, What a Way to Go! (Shirley MacLaine sau
đó thế vai cô trong tất cả các phim này. Kim Novak thay cô trong vở hài kịch Kiss
Me, Stupid).
Mặc dù đang ở đỉnh cao của sự nghiệp nhưng
thật bất ngờ năm 1962 lại là năm đánh dấu chấm hết cho sự nghiệp điện ảnh của
Marilyn khi cô bị sa thải vì hoãn đi hoãn lại việc tham gia bộ phim
"Something’s Got to Give". Marilyn trở về Los Angeles sống một cách
ẩn dật.
Những scandal tình ái mà đỉnh điểm là mối
tình tay ba với anh em Tổng thống John F.Kennedy đã góp phần đẩy Marilyn Moroe
vào ngõ cụt. Đúng sinh nhật của John F. Kenedy năm đó (29/5), Marilyn đã làm
mọi người bất ngờ và thích thú khi hát bài "Happy Birthday, Mr.
President". Người ta nói rằng: chưa một ai hát bài này lại khiến người
nghe xúc động và bồi hồi như Marilyn.
Xem Video clip Marilyn Monroe - Happy Birthday Mr. President
Ngày 5/8/1962, Marilyn qua đời ở tuổi 36 với nguyên nhân là "nhiễm độc thuốc an thần" (8 mg muối clohidrat và 4.5 mg Nembutal được tìm thấy trong thi thể sau khi giám định pháp y). Cái chết này đã trở thành một sự kiện gây sốc cả thế giới và xung quanh đó cũng có rất nhiều lời đồn đoán. Có nhiều ý kiến khác nhau về nguyên nhân cái chết, người thì cho rằng đó chỉ là một tai nạn nhưng cũng có một số khẳng định đây thật sự là một vụ mưu sát. Ngày 8/8/1962, Marilyn được an táng trong hầm mộ tại Hành lang tưởng niệm, vị trí 24, ở nghĩa trang Westwood Village Memorial Park, Westwood, Los Angeles, California.
Năm 1999,
Marilyn được
xếp thứ 6 trong Danh sách 100
ngôi sao điện ảnh của Viện phim Mỹ.
Giải thưởng và vinh danh
Phim tham gia
TT
|
Năm
|
Phim
|
1.
|
1947
|
The Shocking Miss Pilgrim
|
2.
|
1947
|
Dangerous Years
|
3.
|
1948
|
You Were Meant for Me
|
4.
|
1948
|
Scudda Hoo! Scudda Hay!
|
5.
|
1948
|
Green Grass of Wyoming
|
6.
|
1948
|
Ladies of the Chorus
|
7.
|
1949
|
Love Happy
|
8.
|
1950
|
A Ticket to Tomahawk
|
9.
|
1950
|
Right Cross
|
10.
|
1950
|
The Fireball
|
11.
|
1950
|
The Asphalt Jungle
|
12.
|
1950
|
All About Eve
|
13.
|
1951
|
Love Nest
|
14.
|
1951
|
Let's Make It Legal
|
15.
|
1951
|
Home Town Story
|
16.
|
1951
|
As Young as You Feel
|
17.
|
1952
|
O. Henry's Full House
|
18.
|
1952
|
Monkey Business
|
19.
|
1952
|
Clash by Night
|
20.
|
1952
|
We're Not Married!
|
21.
|
1952
|
Don't Bother to Knock
|
22.
|
1953
|
Niagara
|
23.
|
1953
|
Gentlemen Prefer Blondes
|
24.
|
1953
|
How to Marry a Millionaire
|
25.
|
1954
|
River of No Return
|
26.
|
1954
|
There's No Business Like Show
Business
|
27.
|
1955
|
The Seven Year Itch
|
28.
|
1956
|
Bus Stop
|
29.
|
1957
|
The Prince and the Showgirl
|
30.
|
1959
|
Some Like It Hot
|
31.
|
1960
|
Let's Make Love
|
32.
|
1961
|
The Misfits
|
33.
|
1962
|
Something's Got To Give (Chưa
hoàn thành)
|
Ảnh ghép: marilynmonroe.com. |
Giải thưởng và vinh danh
§ 1952 Giải Photoplay:
Giải đặc biệt
§ 1953 Giải
Quả cầu vàng Henrietta: Nữ diễn
viên được yêu thích nhất
§ 1953 Giải Photoplay:
Nữ minh tinh nổi bật nhất
§ 1956 Giải BAFTA:
nữ diễn viên nước ngoài xuất sắc nhất trong The
Seven Year Itch
§ 1956 Đề cử - Giải
Quả cầu vàng cho nữ diễn viên phim ca nhạc hoặc phim hài xuất sắc nhất trong Bus Stop
§ 1958 Đề cử - BAFTA:
Nữ diễn viên nước ngoài xuất sắc nhất trong The
Prince and the Showgirl
§ 1958 Giải David
di Donatello Italia: Nữ diễn viên
nước ngoài xuất sắc nhất trong The
Prince and the Showgirl
§ 1959 Giải Sao băng (Pháp): Nữ diễn viên nước ngoài xuất sắc
nhất trong The Prince and the
Showgirl
§ 1960 Giải
Quả cầu vàng cho nữ diễn viên phim ca nhạc hoặc phim hài xuất sắc nhất trong Some Like It Hot
§ 1960 Đại lộ danh
vọng Hollywood: Ngôi sao số 6104 Hollywood Blvd.
§ 1962 Giải Quả cầu vàng: Nữ diễn viên được yêu thích nhất
§ 1999 Marilyn được xếp thứ 6 trong danh sách những huyền thoại điện ảnh mọi
thời đại của Viện phim Mỹ.
§ "Trái tim của tháng" năm 1953 của Playboy.
3CANG
(Nguồn: wikipedia.com, vietnamese.ruvr.ru,
marilynmonroe.com, saga.vn, entertainment.howstuffworks.com, biography.com, youtube.com)