Năm ngoái, Margo Sugarman đã mất hàng
tháng trời lần mò trong Google để tìm được những vật dụng phù hợp cho căn bếp
trong mơ của chị. Tuy nhiên, không chỉ giúp cho người phụ nữ Israel này tìm
được món đồ ưng ý với giá cả phải chăng, Google còn giúp Ngân hàng Trung ương
Israel đánh giá tình hình của nền kinh tế trị giá 243 tỷ USD này.
Ngân hàng Trung ương Israel là một trong những cơ quan đi
đầu trong việc tìm kiếm các chỉ báo kinh tế mới. Tổ chức này phân tích mọi từ
khóa trên Google, từ các lớp thể dục thẩm mỹ cho tới tủ lạnh, để đánh giá nhu
cầu người tiêu dùng trước khi công bố các số liệu thống kê chính thức. Tuy
nhiên, họ không phải là ngân hàng duy nhất làm như vậy. Cục Dự trữ Liên bang Mỹ
(FED), các ngân hàng trung ương Anh quốc, Italy, Tây Ban Nha, Thổ Nhĩ Kỳ và
Chile cũng đang tiếp bước Israel nghiên cứu liệu số lượng tìm kiếm trên Google
có dính dáng gì tới các xu hướng kinh tế vĩ mô hay không.
Việc nghiên cứu này sẽ giúp cho các ngân hàng trung ương
hành động nhanh hơn. Tầm nhìn xa rộng hơn có thể tạo nên sự cách biệt giữa suy
thoái và suy giảm, hồi phục hay bong bóng lạm phát, Erik Brynjolfsson, một
thành viên của Hội đồng Cố vấn Cục Dự trữ Liên bang Boston, giáo sư trường Đại
học Công nghệ Massachusetts, cho hay. Bởi "khi các ngân hàng trung ương
xem xét các số liệu truyền thống, về cơ bản họ như đang nhìn vào một tấm gương
chiếu hậu vậy", ông nói. Bản báo cáo hồi tháng 12/2009 của ông về dự đoán
thị trường nhà đất Mỹ sử dụng số liệu tìm kiếm trên Google đã được ba ngân hàng
trung ương dẫn lại.
"Nếu như FED vào thời điểm đó đã tiếp cận các thông
tin này, chắc hẳn họ đã có thể đưa ra những dự báo tốt hơn về điều gì đang xảy
ra trên thị trường nhà đất cũng như mức độ sâu rộng của vấn đề này", ông
nói.
Sự phát triển Google thành một công cụ kinh tế đã được
bắt đầu bằng một bước ngoặt lớn ở trụ sở hãng tại Mountain View, California,
Mỹ. Sau khi phát triển một trang web mới liên quan tới việc người dùng thường
xuyên tìm kiếm những từ khóa như thế nào, chuyên gia kinh tế trưởng Hal Varian
của Google nói rằng, liệu những dữ liệu này có thể báo trước những gì mà các
báo cáo kinh tế truyền thống ra đời muộn hơn sẽ nhắc tới hay không. Varian đã thử
nghiên cứu và kết quả đưa ra hồi tháng 4/2009 đã chứng minh được những dữ liệu
tìm thấy trên Google Trends đã cải thiện dự báo doanh số ôtô, nhà đất và chi
tiêu bán lẻ ở Mỹ như thế nào.
3 tháng sau đó, Tanya Suhoy, một chuyên gia kinh tế cao
cấp của Ngân hàng Trung ương Israel, đã công bố một báo cáo trong đó nói rằng,
những dữ liệu từ Google có thể giúp dự đoán được tình trạng suy giảm ở quốc gia
này. Các chuyên gia kinh tế của 6 ngân hàng trung ương, trong đó có Cục Dự trữ
Liên bang Mỹ, cũng bắt đầu nghiên cứu những câu hỏi tương tự, như liệu mọi
người đang thuê xe hơi nhiều hơn phải chăng cho thấy doanh số xe hơi sẽ tăng
lên, hay liệu việc tìm hiểu vấn đề trợ cấp thất nghiệp được nhiều người quan
tâm hơn sẽ đồng nghĩa với việc số người mất việc đang tăng lên?
Một thách thức đối với các nhà hoạch định chính sách là
đưa ra các tỷ lệ % giữa trên các số liệu đã được tập hợp từ nhiều tuần trước
đó. Chẳng hạn như Bộ Thương mại Mỹ thường công bố báo cáo bán lẻ hàng tháng hai
tuần sau khi tháng đó kết thúc. Trong khi đó, số liệu cập nhật của Google thì
có sẵn chỉ sau 1 - 3 ngày.
Tuy nhiên, ngay cả những người ủng hộ mạnh mẽ nhất cho
việc nghiên cứu các dữ liệu trên Google cũng thừa nhận là cần phải rất thận
trọng. Các số liệu tìm kiếm chỉ trở lại tới năm 2004. Thêm vào đó, việc tìm
kiếm chỉ giới hạn ở nhóm những người dùng Internet, nên số liệu không phản ánh
được thông tin từ những đối tượng ít tiếp xúc công cụ này, bao gồm người nghèo
và người già. "Công cụ Google rất có tiềm năng, nhưng ở thời điểm hiện
tại, việc dựa vào nó để đưa ra các dự đoán kinh tế vĩ mô là không đáng tin
cậy", Lucrezia Reichlin, giáo sư trường Kinh doanh London cho biết.
"Google rất hấp dẫn nhưng cần phải nghiên cứu nhiều hơn".
Bất chấp những hạn chế như vậy, Ngân hàng Trung ương Anh
vẫn bắt đầu tìm hiểu những số liệu trên Google. Sự phổ biến của cụm từ như
"JSA" (viết tắt của cụm từ "hỗ trợ người tìm việc") đã giúp
dự đoán số liệu thất nghiệp, theo báo cáo hồi tháng 6/2011 của hai chuyên gia
nghiên cứu thuộc Ngân hàng Trung ương Anh là Nick McLaren và Rachana
Shanbhogue. Số liệu tìm kiếm trên Google "có khả năng trở thành một nguồn
thông tin hữu hiệu về hoạt động kinh tế", hai chuyên gia trên đưa ra nhận
định.
Tại Ngân hàng Trung ương Tây Ban Nha, hai chuyên gia
Concha Artola và Enrique Galán đã phân tích các tìm kiếm liên quan đến du lịch
tại Anh trong báo cáo tháng 3/2012. Họ kết luận rằng, các số liệu tìm kiếm có
thể dự đoán được lượng khách du lịch Anh tới Tây Ban Nha trước gần một tháng.
Còn tại Cục Dự trữ Liên bang chi nhánh New York, hai chuyên gia Rebecca
Hellerstein và Menno Middeldorp đã so sánh mức độ phổ biến của cụm từ "tái
cấp vốn vay thế chấp" với chỉ số đánh giá số đơn xin tái cấp vốn. Họ phát
hiện rằng, mô hình dùng số liệu của Google đã dự báo chỉ số này chính xác hơn
là kiểu đánh giá không dùng số liệu tương tự.
"Tất cả những việc nghiên cứu này vẫn còn đang trong
giai đoạn trứng nước, nhưng chúng thật thú vị", Chủ tịch FED chi nhánh San
Francisco, ông John Williams, từng nói với cánh phóng viên hồi tháng 3 năm nay.
Theo ông, Google với kho dữ liệu khổng lồ sẽ giúp chúng ta tìm hiểu tốt hơn về
điều gì đang xảy ra trong thời gian thực.
Phúc Minh - vneconomy.vn
